Braun Augustyn Tomasz (1789–1861), skrzypek. Ur. 6 III w Poznaniu jako syn Barbary, z domu Pasztalskiej, i Augustyna, członka muzyki miejskiej, kościelnej i teatralnej w Poznaniu. Pochodził z dawnej rodziny szlacheckiej inflanckiej (herbu Cynegir), osiadłej następnie w Polsce, gdzie otrzymała herb Zasługa. Kształcił się w grze na skrzypcach u ojca, a następnie u przejezdnych wirtuozów (Bitzier, Doetzer, L. Gerbini). Od r. 1804 w Warszawie należał do orkiestry teatralnej, od 1806 był koncertmistrzem orkiestry teatru włoskiego w Odesie, od 1809 w Tulczynie u Szczęsnego Potockiego. W l. 1810–16 osiadł w Jassach i zrazu kierował rosyjską muzyką wojskową, a następnie był nauczycielem muzyki oraz zajmował się spisywaniem melodyj ludowych (Divers airs et dances orientales à Jassy et de Bucarest, 1810–1815). Tu ożenił się w maju 1816 ze swą uczenicą Karoliną de Piano, córką b. pułkownika i adjutanta Napoleona; niebawem został koncertmistrzem (dyrektorem muzyki teatralnej) przy scenie polskiej i niemieckiej we Lwowie, dokąd przybył na stałe 10 VI 1816 i gdzie rozwinął bardzo żywą działalność zwłaszcza jako wirtuoz skrzypcowy. Szczególnie wielkie usługi oddał scenie polskiej, dla której użytku napisał wiele narodowych tańców polskich, zwłaszcza polonezów i mazurów. Niezwykłem powodzeniem cieszył się przedewszystkiem opracowany przezeń polonez zw. Przedstuletni (zapamiętany z dzieciństwa), napisany do sztuki »Staroświecczyzna« J. N. Kamińskiego i wydrukowany także osobno w układzie fortepianowym, oraz mazur Rewolucji warsz. z 1831, którego wykonanie było nawet policyjnie przez pewien czas wzbronione. Pozatem wsławił się również charakterystyczną uwerturą do dramatu J. Korzeniowskiego pt. »Żydzi« (1843). Od 1 XII 1844 objął po S. Serwaczyńskim również kierownictwo muzyki kościelnej u oo. dominikanów, która wkrótce została uznana także przez obcych za najlepszą w całej ówczesnej Galicji. Wypadki r. 1848 spowodowały jej znaczny upadek. B. działał również jako pedagog muzyczny (jego uczniami byli m. i. Sam. Kossowski, Wł. Iżycki, Fel. Lipiński). Należał też do najwybitniejszych wówczas postaci Lwowa, dzięki czemu łączyły go bliskie stosunki przyjaźni z J. N. Kamińskim, Al. Fredrą, malarzem Langem, Kar. Lipińskim i Dotzauerem. Owdowiawszy w r. 1838, ożenił się z Alojzją Hel. Białkiewicz. Umarł 10 XI 1861 we Lwowie. Mylne były dotychczasowe sądy o przeniesieniu się jego pod koniec życia do Poznania.
Z dzieci jego rozgłos i sławę znakomitego skrzypka uzyskał syn z pierwszego małżeństwa Roderyk Aug., urodzony 16 III 1817 we Lwowie. W grze na skrzypcach był uczniem ojca. W r. 1836 wyjechał dla dalszego kształcenia się do Wiednia. Spędziwszy czas jakiś jako skrzypek orkiestry teatralnej w Bukareszcie, wrócił pod koniec r. 1839 do Lwowa i tu w ciągu r. 1840 urządził 9 koncertów, wykonując też własne utwory (Koncert skrzypcowy »in modo di scena cantante«, zapewne na wzór Spohra »Potpourri humoristique, Adagio quatre sonante pour le violon seul« i Variations militaires), poczem wyjechał na Ukrainę, gdzie, przebywając długi czas, zajmował m. i. stanowisko kapelmistrza na dworze marszałka Bobra oraz koncertował wiele w miastach wschodnich ziem polskich pod zaborem rosyjskim. Pod koniec swego życia (ok. 1861) osiadł w starym Konstantynowie. Z innych jego utworów, poza polonezami i mazurami, można jeszcze wymienić: Warjacje na temat pieśni Szymanowskiej »Wilia strumieni naszych rodzica«, Grandes variations doubles pour deux violons (ok. 1838), Drugi koncert na skrzypce (ok. 1841). W druku (nakł. Geb. i Wolffa) ukazały się trzy przerobione przez niego na skrzypce z fortepianem mazurki H. Szopowicza.
Sowiński A., Słownik muzyków polskich dawnych i nowoczesnych, Paryż 1874; Poliński A., W. Enc. Il.; »Rocznik teatralny«, Lw. 1845; Pepłowski S., Teatr polski we Lwowie (1780–1881), Lw. 1889, 110, 191; »Ruch muzyczny«, W. 1859, 226, 296, 1860, 328, 1861, 822; Pamiętnik Aug. T. Brauna (rkp.); Afisze koncertów R. Brauna (zbiory E. Wrockiego w Warsz.); Rękopisy zachowanych kompozycyj Aug. T. Brauna i Rod. Brauna (zbiory prywatne).
Jan Józef Dunicz